Historia

Historia Rzemiosła Tarnobrzeskiego związana jest nierozłącznie z historią powstania miasta Tarnobrzeg, to jest od 28 maja 1593 roku, kiedy to podczas sesji Sejmu Rzeczypospolitej Obojga Narodów król Zygmunt III Waza podpisał akt lokacyjny dla miasta Tarnobrzeg.

Pierwsze dokumenty będące w posiadaniu Cechu informują że już w 1900 roku w Tarnobrzegu funkcjonowało Stowarzyszenie Przemysłowe Rękodzielników. Według zapisów w Ustawie z 15 marca 1883 roku do Stowarzyszenia (Cechu) musieli należeć wszyscy rękodzielnicy. W owym czasie Stowarzyszenie przynależało do Izby Stowarzysze w Krakowie. Na przełomie lat 1927/28 zmieniono nazwę Stowarzyszenia na Cech Zjednoczonych Rzemieślników w Tarnobrzegu. (motywy zmiany nazwy nie są znane)

W 1937 roku Cech zrzeszał 77 członków w tym (co w owym czasie miało duże znaczenie) 42 chrześcijan. Od roku 1927 Cech podlegał pod Izbę Rzemieślniczą we Lwowie. Od tego też roku przynależność do Cechu była dobrowolna. 28 lutego 1937 roku w budynku Czytelni Mieszczańskiej w Tarnobrzegu powołano do życia Stowarzyszenie Rzemieślników Chrześcijan, które pokrótce przekształciło się w Związek Rzemieślników Chrześcijan. Prezesem tego Związku został pan Kazimierz Gilarek tapicer z Tarnobrzega. 11 listopada 1938 roku poświęcono sztandar Związku Rzemieślników Chrześcijan, przechowywany do dzisiaj w Cechu.

W okresie niemieckiej okupacji na terenie Tarnobrzega działała tzw. Ekspozytura Cechu Dębickiego. Przynależność do Cechu była wówczas obowiązkowa. Po zakończeniu działań wojennych w sierpniu 1944 roku reaktywowano Cech Zjednoczonych Rzemieślników w Tarnobrzegu.

18 marca 1945 roku Cech zmienia nazwę na; Powiatowy Cech Rzemieślników w Tarnobrzegu.

W 1948 roku powstają; Powiatowy Związek Cechów oraz Cechy Branżowe.

- Cech Rzemiosł Skórzanych 28 zakładów

W lipcu tego roku następuje kolejna zmiana; zamiast Powiatowego Związku Cechów powstaje Okręgowy Związek Cechów w Tarnobrzegu.

We wrześniu 1951 roku powstaje Cech Rzemiosł Różnych który przetrwał do Walnego Zgromadzenia w czerwcu 1998 roku kiedy to znowu zmieniono nazwę Cechu na używaną do dzisiaj; to jest Cech Rzemieślników i Przedsiębiorców. Tym razem motywy zmiany nazwy są znane.

Do 22 marca 1989 roku działania Cechu ukierunkowane były Ustawą o Rzemiośle. Ustawa ta wprowadzała obowiązkową przynależność podmiotów gospodarczych do Cechu jak również określała tzw. listę rzemiosł. Wskutek działania tej Ustawy Cech odnotował rekordową ilość członków sięgającą 960 zrzeszonych zakładów. W marcu tego roku wprowadzono zasadnicze zmiany do Ustawy zakładając dobrowolność przynależności i nie zmieniając listy rzemiosł Od tego momentu liczba zrzeszonych zakładów zaczęła systematycznie spadać. Od chwili utworzenia województwa tarnobrzeskiego i przejścia Cechu do Izby Rzemieślniczej w Kielcach odnotowano 538 zakładów zrzeszonych w tarnobrzeskim Cechu. Licząc się z dalszym pogłębieniem regresu podjęto decyzję na szczeblu Związku Rzemiosła o swoistym ominięciu Ustawyo Rzemiośle zezwalając na przynależność do Cechu branż nie ujętych w wykazie rzemiosł, na przykład zakładów handlowych. Ten stan trwa do dzisiaj.

Poczynając od roku 1900 funkcję Starszego Cechu pełniło 12 rzemieślników, poczynając od pana Wojciecha Kubickiego mistrza malarskiego z Dzikowa na panu Stefanie Busiu mistrzu piekarskim z Nowej Dęby kończąc.

Na przestrzeni lat rzemiosło niejednokrotnie dawało wyraz ścisłych związków ze społecznością Tarnobrzega. Nigdy nie pozostało obojętne na potrzeby Tarnobrzega czynem demonstrując swój patriotyzm. Takim pierwszym działaniem odnotowanym w dokumentach Cechu jest udział w budowie pomnika Bartosza Głowackiego w 1904 roku.

Odsłonięcie pomnika poprzedziła koronacja cudownego obrazu Marii Panny Dzikowskiej. Należy wspomnieć że wizerunek Marii Panny Dzikowskiej znajduje się na sztandarze Cechowym, na sztandarze który przez okupację niemiecką w czasie II Wojny Światowej przechowywany był z narażeniem życia w domu rzemieślnika, pana Krysy.